Industriële automatisering en robotica: nog steeds een mannenwereld?
Gepubliceerd op 7 februari 2024 in Sustainable Manufacturing
Hoe is het om vandaag de dag een vrouw te zijn in de automatisering? Drie vrouwen van OMRON Europe praten over hun ervaringen in de wereld van industriële automatisering, de uitdagingen waarmee ze worden geconfronteerd en de hulpmiddelen en ondersteuning die hen hebben geholpen te floreren.
Toen Wendy Tonks iets meer dan 20 jaar geleden haar carrière in engineering begon in het Verenigd Koninkrijk, was een van de eerste basisregels die ze duidelijk moest maken dat ze geen koffiedame was.
“Ik was een twintiger, de enige vrouw in een team dat voornamelijk uit voormalige marinemannen van in de veertig bestond, wat het leven interessant maakte. Er werden grapjes gemaakt en er werd aangenomen dat ik de koffie zou brengen. Ik zei altijd nee, omdat ik het belangrijk vond om die grens vanaf het begin aan te geven”, zegt ze.
Het duurde een paar jaar voordat haar mannelijke collega's haar als gelijke accepteerden.
“Ik moest het vertrouwen opbouwen en bewijzen dat ik competent was”, herinnert ze zich.
Nu, twee decennia later, heeft Wendy gelukkig geen last meer van vrouwonvriendelijk gedrag op de werkvloer. Ze is Lead System Test Engineer bij OMRON Europe en maakt deel uit van het R&D-team in Nederland, dat uit hardware- en software-engineers, datawetenschappers, testers en werktuigbouwkundigen bestaat. Een kwart van haar collega's is vrouw.
“Er werken vrouwen in alle R&D-gebieden in Nederland en dat is fantastisch. Ik vind het geweldig dat het team zo divers is, omdat dit leidt tot verschillende manieren van denken. Dat kan erg nuttig zijn bij het oplossen van problemen”, zegt ze.
Nog steeds in de minderheid
Buiten de werkplek is de situatie echter anders volgens Wendy. Wanneer ze evenementen en conferenties bijwoont, wordt ze als vrouw binnen R&D in de automatisering nog steeds een beetje als een vreemde eend in de bijt gezien.
“Er zijn meestal maar weinig vrouwen die presentaties geven over technische onderwerpen en daar wordt vaak op gewezen tijdens gesprekken. Men zegt dingen als 'Oh, je bent de eerste vrouw met wie ik vandaag heb gesproken'.”
Dit anekdotische bewijs dat vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd zijn in techniek en engineering, wordt ondersteund door tal van gegevensbronnen. Uit een analyse van McKinsey en Eightfold AI van de Europese beroepsbevolking in 2022 blijkt dat vrouwen slechts 22 procent van alle technische functies in Europese bedrijven bekleden.
Een van de grootste problemen van het behoren tot een minderheid is het gevoel van isolatie dat dit kan creëren.
“Aan het begin van mijn carrière kon ik lange tijd niet praten over dit gevoel, omdat al mijn vrienden werkten in andere segmenten als accountancy en de reisbranche. Nu zoek ik die vriendschap en gemeenschap op en woon ik evenementen bij die vrouwen een platform bieden voor het presenteren en bespreken van hun ideeën. Volgende week ga ik bijvoorbeeld naar een evenement voor vrouwen in cyberbeveiliging. Ik denk dat deze branchebijeenkomsten een gevoel van gemeenschap bevorderen, zodat vrouwen weten dat ze niet geïsoleerd zijn”, zegt Wendy.
Eenzaam aan de top
Het isolement neemt vaak toe naarmate vrouwen hoger op de carrièreladder klimmen, omdat slechts een heel klein percentage het seniorniveau haalt. In de c-suite van Europese technologiebedrijven is slechts een op de zeven leidinggevenden vrouw, volgens gegevens van Figures.
Philippa Glover is moeder van twee kinderen en lid van het Senior Leadership Team VK en Ierland van OMRON. Ze zegt dat ze zich aan het begin van haar carrière nooit als een 'vrouw in de industrie’ zag. Pas nadat ze haar kinderen kreeg en meer in contact kwam met de c-suite, besefte ze dat ze vaak de enige vrouw in de kamer was.
“De huidige realiteit is dat er helaas niet altijd andere vrouwen in de kamer zijn. Dat kan ongemakkelijk zijn en daarom moeten we een ondersteunende omgeving creëren. Een veilige plek om te praten over positieve ervaringen en uitdagingen is daar een groot deel van.”
Het belang van allyship
Ze vervolgt: “Ik ben een hartstochtelijk pleitbezorger van allyship. Ik maak deel uit van een fantastische groep collega-leidinggevenden - zowel mannen als vrouwen - die me hebben gesteund, verdedigd en - nog belangrijker - uitgedaagd om het punt te bereiken waar ik nu ben en die dat zullen blijven doen om ervoor te zorgen dat ik mijn potentieel verwezenlijk en een bevredigende en succesvolle carrière opbouw.”
Naast allyship zijn mentoring en coaching een andere vorm van ondersteuning die van onschatbare waarde kan zijn voor vrouwen in hogere functies. Als teamleider voor IPC, HMI en Robotica in de fabriek van OMRON in Noord-Brabant houdt de 31-jarige Iris Brem toezicht op een team van 26 fabrieksmedewerkers.
Als jonge manager met een technische achtergrond vindt ze people management en motivatie een van de meest uitdagende aspecten van haar functie. Om haar te ondersteunen bij haar eigen ontwikkeling en besluitvorming vroeg Iris de voormalig logistiek manager van de vestiging - een collega die ze bewonderde en tegen wie ze opkeek - om haar coach te zijn.
“Elke maand bespreken we samen de uitdagingen waar ik tegenaan loop. Ze helpt me deze uitdagingen aan te pakken en geeft me advies. Erover praten helpt en de manier waarop ze mensen aanstuurt, vind ik ontzettend inspirerend”, zegt Iris.
Nieuwe werkpatronen bevorderen gelijkheid
Iris is ook van mening dat naarmate werkgevers flexibelere werkmethoden omarmen, sommige van de praktische barrières die vrouwen er in het verleden van weerhielden om door te stromen naar hogere functies, worden weggenomen.
“Een 40-urige werkweek is veel minder gebruikelijk dan vroeger, omdat mensen streven naar een betere balans tussen werk en vrije tijd. De zorg voor de kinderen wordt gelijkmatiger verdeeld tussen ouders en bedrijven staan meer open voor hybride en parttime werken. Met deze veranderingen denk ik dat we de trend moeten kunnen keren dat te weinig vrouwen een carrière in de technologie opbouwen”, aldus Iris.
Hoewel het vanuit praktisch oogpunt tegenwoordig makkelijker is voor vrouwen om werk en zorg te combineren, kan een gebrek aan zelfvertrouwen de vooruitgang nog steeds in de weg staan.
“Ik heb meiden in mijn team die weliswaar ambitie hebben, maar geen vertrouwen. Ik werk samen met hen aan ontwikkelingsplannen, omdat ik meer vrouwen echt wil aanmoedigen hun carrièreambities waar te maken. Soms moeten vrouwen in mijn ogen worden gestimuleerd in zichzelf te geloven."
Ze zegt dat de niet-hiërarchische structuur en inclusieve mentaliteit bij OMRON hierbij helpen.
"Bij OMRON hebben we 26 verschillende nationaliteiten. Mannen en vrouwen worden hetzelfde behandeld. Iedereen wordt als gelijk gezien."
Lees onze blog voor andere delen in onze serie artikelen over 'vrouwen in automatisering', bijvoorbeeld over wat er moet gebeuren om meer vrouwen aan te trekken.
Lees onze andere blogs over duurzame productie